Modlitwa naszych przodków tarczą w czasie zarazy
Autor/źródło: Maciej Górnicki
Z dawnych modlitw o oddalenie zarazy emanuje ufność w miłosierdzie Boże. Czy my, ludzie XXI wieku, jesteśmy jeszcze przesiąknięci tą ufnością czy jednak bardziej ufamy osiągnięciom nauki?
W czasie epidemii w minionych wiekach, które zbierały swe śmiertelne żniwo niekiedy na skalę większą niż obecna pandemia zakażeń koronawirusem, ludność gromadziła się na uroczystościach kościelnych o charakterze pokutnym i przebłagalnym, aby wyjednać u Boga odwrócenie zarazy zwanej wówczas morowym powietrzem albo po prostu powietrzem. Były to epidemie chorób zakaźnych, takich jak dżuma, cholera czy ospa, w czasach przed wykryciem drobnoustrojów jako ich przyczyny. Pomocą w błaganiu Boga o zmiłowanie były specjalne modlitwy zamieszczane w ówczesnych modlitewnikach. Warto dzisiaj się z nimi zapoznać, gdyż mogą i dla nas stanowić wskazówkę, jak zwracać się do Boga o pomoc.
Ulżyj, pokrzep
W modlitewniku Dunina z 1842 r. (od nazwiska Marcina Dunina, arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego, z którego polecenia modlitewnik ten został ułożony przez ks. Jana Kantego Dąbrowskiego), znajduje się Modlitwa w czasie zaraźliwej choroby: „Smutek i trwoga przerażają nas zewsząd, o Boże! gdy tak nagle, a tak wielu przyjaciół i braci zabierasz z pośrodku nas przez zaraźliwą chorobę. (...) Ach zmiłujże się, Ojcze niebieski, nad nami! Jeżeliśmy zgrzeszyli, patrz, oto się upokarzamy przed Tobą! Otośmy gotowi czynić pokutę, a przez poprawę życia pragniemy zasłużyć na Twoję łaskę i przebaczenie. (...) Zlitujże się, o Boże! i odwróć od nas ten ciężki bicz Twej kary. (...) Ulżyj, pokrzep schorzałe siostry i braci; pociesz umierających, umocnij zdrowych, aby sobie nie przykrzyli w pielęgnowaniu i usłudze chorym, a przyspiesz godzinę wybawienia od tego złego, abyśmy Ci dzięki składać, wielbić Cię znowu, i w radości serc naszych służyć Ci mogli. Amen”.
Od 18 maja codziennie w TVP transmisja Koronki do Bożego Miłosierdzia z Łagiewnik
Od poniedziałku 18 maja codziennie o godz. 15.00 z kaplicy z łaskami słynącym obrazem Jezusa Miłosiernego i grobem św. Siostry Faustyny w krakowskich Łagiewnikach będzie transmitowana przez TVP3 w paśmie ogólnopolskim modlitwa w Godzinie Miłosierdzia i Koronka do Miłosierdzia Bożego.
Informację tę przekazał abp Marek Jędraszewski na zakończenie uroczystej Mszy św. sprawowanej w niedzielę w bazylice Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach z okazji 100-lecia urodzin Karola Wojtyły.
Modlitwa będzie transmitowana przez TVP3 w paśmie ogólnopolskim z kaplicy z łaskami słynącym obrazem Jezusa Miłosiernego i grobem św. Siostry Faustyny w krakowskich Łagiewnikach. W tym właśnie miejscu 83 lata temu (w październiku 1937 roku) Jezus objawił tę formę kultu Miłosierdzia Bożego, w której czczony jest moment Jego konania na krzyżu.
Po krótkiej modlitwie w Godzinie Miłosierdzia odmawiana jest Koronka do Miłosierdzia Bożego w kilku językach, gdyż przez transmisje internetowe i radiowe łączą się czciciele Bożego Miłosierdzia z całego świata.
Duszpasterze łagiewnickiego sanktuarium przypominają, że zgodnie z dekretem Penitencjarii Apostolskiej z 2002 r. za odmówienie Koronki przed Najświętszym Sakramentem w kościele lub kaplicy można uzyskać odpust zupełny, a „jeżeli wierni z powodu choroby (lub innej słusznej racji) nie będą mogli wyjść z domu, ale odmówią Koronkę do Miłosierdzia Bożego z ufnością i z pragnieniem miłosierdzia dla siebie oraz gotowością okazania go innym, to pod zwykłymi warunkami również zyskują odpust zupełny”.
Modlitwa maryjna “Regina Caeli” (Królowa Nieba), odmawiana w Kościele katolickim od Wielkanocy do Zesłania Ducha Świętego, której początki sięgają VI wieku, jest być może związana z epidemią dżumy, jaka wówczas szalała w Rzymie. Nie ma na to pewnych dowodów historycznych, a jedynym przekazem na ten temat jest piękny opis ze “Złotej Legendy” Jakuba de Voragine’a z XIII wieku.
Według tego tekstu pod koniec pontyfikatu Pelagiusza (579-90) wybuchła w Rzymie epidemia dżumy, która dziesiątkowała miasto, a jedną z jej ofiar był sam papież. Jego następcą został we wrześniu 590 Grzegorz I, obdarzony później przydomkiem Wielki. Jedną z pierwszych jego decyzji była modlitewna prośba do Boga za wstawiennictwem Maryi Panny o powstrzymanie zarazy.
Według autora Legendy nowo wybrany biskup Rzymu postanowił poprowadzić procesję z bazyliki św. Piotra do Mauzoleum Hadriana, błagając Madonnę o pomoc. W pewnej chwili usłyszał głosy anielskie, śpiewające po łacinie trzy pierwsze wersy obecnej modlitwy: “Królowo Nieba, raduj się, alleluja! Bo Ten, któregoś zrodziła, alleluja! Zmartwychwstał, jak powiedział, alleluja!”, na co papież zawołał natychmiast “Módl się za nami do Boga, alleluja!”.
Po dotarciu do Mauzoleum Grzegorz zaraz ujrzał inny znak, który wlał pokój w jego serce: św. Michał Archanioł nad zamkiem Krescencjusza czyścił zakrwawiony miecz, po czym schował go do pochwy. Papież zrozumiał, że oznacza to koniec epidemii i rzeczywiście po pewnym czasie tak się stało. Po powrocie do bazyliki św. Piotra polecił zmienić nazwę zamku, przy którym doszło do tego cudownego zjawiska, na Zamek Anioła Świętego, która obowiązuje do dziś.
Autor legendy o św. Grzegorzu wspomniał ponadto, że na czele procesji niesiono obraz Matki Bożej, po którego przejściu ulice stawały się czyste od dżumy, i to nie tylko w Rzymie, ale na całym Półwyspie Apenińskim. Według znawców tematu tym obrazem był wizerunek Maryi “Salus Populi Romani” – Patronki Wiecznego Miasta, znajdujący się na co dzień w bazylice Matki Bożej Większej. Podczas uroczystości Wielkiego Tygodnia modlił się przed nim w Watykanie papież Franciszek.
Ponieważ dżuma ciągle jeszcze pustoszyła Rzym, Grzegorza zarządził dalsze procesje po mieście, podczas których odmawiano litanie i niesiono obraz Matki Bożej. I – jak pisze autor “Złotej Legendy” – “zatrute powietrze ustąpiło przed wizerunkiem, jak gdyby uciekło przed nim, niezdolne do dalszego utrzymywania swej obecności i każdy krok z obrazem sprawiał cudowne uspokojenie i oczyszczenie powietrza”.
Chociaż na modlitwę “Regina Caeli” składają się słowa, wypowiedziane pod koniec VI wieku przez aniołów i papieża, to ją samą wprowadzono do praktyki Kościoła dopiero pod koniec XII wieku, a do jej rozpowszechnienia przyczynili się w następnym stuleciu franciszkanie.
W: Królowo nieba, wesel się, Alleluja!
O: Bo Ten, któregoś nosiła, Alleluja!
W: Zmartwychwstał, jak powiedział, Alleluja!
O: Módl się za nami do Boga, Alleluja!
W: Raduj się i wesel, Panno Maryjo, Alleluja.
O: Bo zmartwychwstał Pan prawdziwie, Alleluja.
Módlmy się:
Boże, któryś raczył uweselić świat przez Zmartwychwstanie Syna Swego, Pana naszego Jezusa Chrystusa, daj prosimy, abyśmy przez Jego Rodzicielkę, Maryję Pannę, dostąpili radości życia wiecznego. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
W: Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu.
O: Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen
W: Wieczny odpoczynek racz zmarłym dać, Panie.
O: A światłość wiekuista niechaj im świeci.
W: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.
O: Amen.
A P E L
PRZEWODNICZĄCEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
O MODLITWĘ O DESZCZ
W ostatnich tygodniach nasza ojczyzna – podobniej jak wiele innych krajów na świecie – zmaga się epidemią koronawirusa. Towarzyszy temu wysiłek państwa w walce o gospodarkę, o utrzymanie miejsc pracy, o ratunek dla tych, którzy borykają się w problemami finansowymi oraz tych, którym już teraz – z powodu epidemii – zagraża skrajne ubóstwo.
Zaangażowanie służb medycznych, sanitarnych i mundurowych, a jednocześnie poczucie odpowiedzialności i solidarności Polaków, zasługują w tych okolicznościach na najwyższy szacunek i uznanie. Podobnie rzecz się ma
z zaangażowaniem duchownych, osób życia konsekrowanego i wiernych świeckich, którzy wierną modlitwą, wytrwałą pracą i konkretną pomocą materialną włączają się w walkę o zdrowie i życie Polaków.
Te trudne doświadczenia nie są jedynymi, z jakimi musimy zmagać się w obecnym czasie. Nasz kraj dotyka dzisiaj także inna, dotkliwa okoliczność a mianowicie susza, która niesie z sobą kolejne trudności. Jej skutkiem setki tysięcy hektarów uprawnych są zagrożone zniszczeniem a wszystko to będzie miało negatywny wpływ na produkcję rolną, a w przyszłości na ceny produktów spożywczych oraz zdolności eksportowe naszego kraju. Susza uderza w setki tysięcy rolników, sadowników, ogrodników i ich rodziny, którzy utrzymują się z owoców ziemi. Jej dotkliwość może odczuć również przemysł przetwórczy i spożywczy.
Zwracam się więc do wszystkich wiernych oraz ludzi dobrej woli z apelem o wytrwałą i żarliwą modlitwę błagalną o deszcz. Proszę, aby w sanktuariach, parafiach, domach zakonnych i rodzinach włączyć tę intencję do naszych modlitwy ufając, że Pan Bóg usłyszy nasze prośby.
W tym trudnym czasie zapewniam wszystkich o mojej duchowej pamięci, bliskości i modlitwie oraz przesyłam pasterskie błogosławieństwo.
+Stanisław Gądecki
Arcybiskup Metropolita Poznański
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy CCEE
Więcej artykułów…
